Son düzenleme: 03.02.2025

WEB NEDİR?

Web, çok sayıda hipermedya[2] dokümanına dünyanın farklı yerlerindeki bilgisayarlardan erişilebilmesini sağlayan bir projedir.

WEB'İN DOĞUŞU

İngiliz bilim adamı Tim Berners-Lee, 1989 yılında CERN'de çalışırken "Dünya Çapında Ağ (ing. World Wide Web)" sistemini icat etti. Web projesi, aslında dünyanın dört bir yanındaki bilim insanları ve enstitüler arasındaki bilgi paylaşımını sağlamak için tasarlandı ve geliştirildi. 30 Nisan 1993 tarihinde CERN, World Wide Web yazılımını kamu malı hâline getirdi. Ayrıca yine CERN tarafından açık lisanslı bir yayının oluşturulması hâliyle Web'in geniş kitleler tarafından kullanılmasının ve gelişmesinin önünü açtı.

İLK WEB SAYFASI

İlk web sayfası, Genel Ağ projesini tanıtmak adına oluşturulmuştur. Barındırma (hosting) işlemi, Tim Berners-Lee'nin CERN'deki kendi NeXT bilgisayarı ile yapılmıştır. İnternet tarihinde önemli bir yer tutan bu websitesinin geliştirmesinden yaklaşık 20 sene sonra, 2013 yılında CERN, bu siteyi geri yüklemek için bir proje geliştirmiş ve sayfayı tekrardan çalışır hâle getirmiştir. Hâlen bu siteyi info.cern.ch adresinden ziyaret edebilirsiniz.

WEBSİTELERİNİN YAZILIMI

Websitelerinin iskeleti HTML (ing. Hyper Text Markup Language, tr. Hiper Metin İşaretleme Dili) ile oluşturulur. HTML, bir programlama dili kabul edilmez. Çünkü sadece HTML kullanılarak çalışan programlar yazılamaz. Fakat web sayfalarındaki elemanlar HTML kodu tarafından tarayıcıya bildirilir ve tarayıcı bu kodları işleyerek sayfayı bize sunar. HTML, 1993 yılında W3C (ing. World Wide Web Consortium, tr. Dünya Çapında Ağ Konsorsiyumu) ve WHATWG (ing. Web Hypertext Application Technology Working Group, tr. Web Köprü Metni Uygulama Teknolojisi Çalışma Grubu) tarafından geliştirilmiştir.

Websiteleri yaygınlaştıkça tasarımlarını özelleştirme ihtiyacı duyulmuş, fakat HTML bunun için yeterli olmamıştır. Bu yüzden geliştiriciler öncelikle HTML'e yapılan güncellemelerle HTML dili üzerinden tasarım yapmayı mümkün kılmaya çalışmıştır. Ancak bunun pek de iyi bir yöntem olmaması, geliştiricilerin talebini karşılamaması üzerine 17 Aralık 1996 tarihinde CSS (ing. Cascading Style Sheets, tr. Basamaklı Tasarım Sayfaları) dili çıkmıştır. Bu dil, daha üretken ve özgün websiteleri oluşturulmasına imkân vermiş; websiteleri günümüzdeki hâlini almaya başlamıştır.

Ayrıca başta HTML'in tek başına "çalışan programlar yazamadığını" söylemiştik. Bunun içinse CSS'ten bir sene önce, 4 Aralık 1995'te JavaScript dili geliştirilmiştir. JavaScript, sayfalarda hareketliliği sağlar. Diğer bir deyişle kullanıcının işlemlerinin sonucu olarak sayfada değişiklik oluşması, JavaScript'in ürünüdür. Websitelerinin %97'den fazlasında JavaScript kullanılır ve tüm büyük tarayıcılarda JavaScript kodunu işleyen özel bir motor bulunur.[3]

KAYNAKÇA

[1] CERN, The birth of the Web

[2] Hipermedya: Görsel ve işitsel nesneler, salt metin ve köprü metni içeren dokümanlar.

[3] Wikipedia katılımcıları (2025). JavaScript. Vikipedi, Özgür Ansiklopedi. Erişim tarihi 14.25, Şubat 3, 2025 url:https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=JavaScript&oldid=34609159.


Yorumlar ()